Բառի ուղիղ և փոխաբերական իմաստ

Փակագծերում տրվածներից ընտրել այն բառը, որը նախադասության մեջ կունենա փոխաբերական իմաստ:

Բնակատեղին հետզհետե ընկղմվեց (սև, գիշերային, ամենակուլ) խավարի մեջ:
Ձորի վրա ծիծեռնակի  (կիսաքանդ, տխուր, թափուր) բույնն էր կախվել անպաշտպան:
Երեկո էր, երբ իշխանը իր զորքերով մտավ այդ (անծանոթ, գեղատեսիլ, հեքիաթ) աշխարհը:
(Տխուր, թխպոտ, ամպամած) երկնքից անձրևն էր մաղում շիկացած հողին:
Ջրի ափին ինձ է նայում (ծաղկած, բուրավետ, արբած) դաղձը:
Անտրտունջ է (բարձր, դալար, լալկան) ուռին` կանգնած առվի եզրին:
Դու եկար սպիտակ շորերով, երբ (ձմռան, ցուրտ, վշտահար) երեկոն էր իմ սրտում:

Ընդգծիր 5 բառակապակցություն, որոնց առաջին բառը տվյալ դեպքում փոխաբերական իմաստ ունի:

1. Թթու դեմք, կծու արտահայտություն, խաղաղ ծով, քար անտարբերություն, սև կակաչ, միամիտ հայացք, խոր լռություն, սև սիրտ, վերջին կետ, փայլուն մակերես:
   2. Սառը ջուր, ծանր խոսք, խոր փոս, ծով համբերություն, բախտի խաղ, բաց սիրտ, չար աչք, մաքուր թուղթ, գորշ կյանք:

Մասնական բացահայտչի կետադրությունը, 11-րդ դասարան

Արամին՝ որպես օրինապահ զինվորի, հատնեցին շնորհակալություն:

Մասնական բացահայտիչը շեշտը դնում է գոյականի մեկ հատկանիշի վրա, բացահայտում է նրա միայն մի կողմը:
    Գտիր մասնական բացահայտիչներն ու ընդգծիր:

Հայրս երեխաների համար գնում էր խաշխաշով բլիթներ՝ իբրև Զատկի տոնի լավագույն նվեր:
Որպես փորձված զինվոր՝ նա խրատում էր նորակոչիկներին ու ոգևորում:
Հինավուրց բերդի մոտ կանգնած է Առաքելոց եկեղեցին՝ իբրև մոխրագույն թռչուն:
Պարոն Սիմոնյանը կանչեց ինձ՝ որպես լավ սովորողի, և մանրամասն հարցեր տվեց:
Շարքի առջևից գնում էր նա՝ որպես հմուտ հեծանվավար:

Մասնական բացահայտիչը կազմվում է _______ և _______ բառերով:

• Ընդգծիր որոշիչները: Դրանք փոխարինիր մասնական բացահայտիչով՝ բացահայտյալից առաջ և բացահայտյալից հետո:

Կոշիկի դատարկ տուփի  նման տունը ինչ-որ մեկի կողմից մոռացվել էր այդ հեռավոր բլրի վրա:
Նավի հսկա թրի նմանվող սուր քթամասը ճեղքում էր ջուրը:
Ապահով թաքստոցի նմանվող այդ տակառը կատվին շատ էր փրկել:
Մութ վարագույրի նմանվող անտառը թաքցնում էր այդ հսկա կենդանիների բախումը:
Սպիտակ բրդի եթերային ծվենների նման  ամպերը սահում էին մեր գլխի վրայով:

Կետադրիր:

Հույներր ծովերի աստված Պոսեյդոնին եզ էին գոհաբերում որպես ջրային տարերքի հզորության խորհրդանիշ:
Քարակերտ ու կղմինդրածածկ փոքրիկ տունը որպես շքեղ ապարանք առանձնանում էր գյուղի խարխուլ տների մեջ:
Նկարահանող խցիկի մոտ անփույթ կանգնած էր Ջեկը իբրև իր արժեքն իմացող անփոխարինելի օպերատոր:

Տուփից ուղիղ դեպի կինը դուրս թռավ թունավոր կանաչ օձը իբրև դիպուկ նետված փետրագնդակ:
Իբրև սուրացող շնաձկանը կպած խխունջներ կառչել էինք վազող կենդանուց:
Լեռների ու բլուրների մեծ մասը որպես հրաբխային ժայթքման զավակներ վեր են նետված ստորերկրյա հզոր ուժերի կողմից:

Գործնական աշխատանք

Բառաշարքում ընդգծել -ուկ վերջածանց ունեցող բառերը:

Արդուկ, օձաձուկ, շուտասելուկ, ավելուկ, թզուկ, հայդուկ, սնդուկ, մածուկ, խղճուկ, արջամուկ, հեղուկ, թևանցուկ, շնաձուկ, պոչուկ, կաուչուկ, մժղուկ, շիկամուկ, դիպուկջերմուկ, խենթուկ, քաշքշուկ:

Բառաշարքում ընդգծել -ոց վերջածանց ունեցող բառերը:

Փողոց, սփռոց, դմբդմբոց, զնգոց, կրակոց, լիտրանոց, ծածկոց, դեղնաբոց, հյուրանոց, թրջոց, ջնջոց, արտառոց, դեղնաբոց, միջոց, մթերանոց, ծովածոց, արգելոց, հյուրանոց, սղոց, ծերանոց:

Բառաշարքում ընդգծել –ոտ վերջածանց ունեցող բառերը:

Ժանգոտ, ծխախոտ, եռանդոտ, կարճաոտ, կորիզոտ, մշկահոտ, ստորոտ, նավթոտ, արոտ, կրքոտ, առավոտ, աղմկոտ, բամբասկոտ, յուղոտ, սրտամոտ, թախծոտ, հիվանդոտ, ձյունոտ:

Բառաշարքում ընդգծել -որդ վերջածանց ունեցող բառերը:

Ժառանգորդ, ավելորդ, երիզորդ, հաճախորդ, խորդուբորդ, յոթերորդ, դահուկորդ, գնորդ, ակորդ, անձրևորդ, առաջնորդ, միջնորդ, ռեկորդ, պակասորդ, որսորդ, գարնանահորդ, վարորդ, երրորդ:

Բառաշարքում ընդգծել -ակ վերջածանցն ունեցող բառերը:

Բանակ, սահնակ, դռնակ, բամբակ, պահակ, ամբարտակ, գնդակ, զսպանակ, կատակ, կայծակ, վրիպակ, մանկասայլակ, մշակ, սոխակ, ելակ, սահնակ:

Բառակապակցությունների իմաստն արտահայտել մեկ բառով:
Գիտական ենթադրություն-
փայտագործ վարպետ-
գինի մատուցող-
արջի բույն-
գլխի մազերը թափված-
լուսնի մանգաղ-
ծառաբնի խոռոչ-
մետաղե պաշտպանիչ գլխարկ-
գազանի բերան-
հայրենիքից արտաքսված-
վատ լուր հաղորդող-
տաք, այրող քամի-
քաղաքամերձ բնակավայր-
ոչ դեմ և ոչ կողմ-

 

 

Նոյեմբերի 4-15՝ նախագծային ուսուցման ստուգատես, Սեբաստացու օրեր. կրթահամալիրի տոնը՝ կրթահամալիրը 30 տարեկան է

Նախագծեր սովորողների հետ

Տևողությունը՝ նոյեմբերի 4-16

Մասնակիցներ՝ Ավագ դպրոցի և քոլեջի սովորողներ

Նպատակը՝ ծանոթանալ Մխիթար Սեբաստացուն և մխիթարյանների գործունեությանը:

Հարցադրումներ՝

Ո՞վ է Մխիթար Սեբաստացին:
Ինչքանով եմ ես սեբաստացի:
Ինչպե՞ս դարձա սեբաստացի:
Ե՞րբ է առաջին անգամ նշվել Հարիսայի տոնը, և ինչու Հարիսայի:

Սովորողները իրենց ընտրությամբ պատումներ, ռադիոնյութեր և ֆիլմեր են պատրաստում  սեբաստացիների մասին:

«Մեր ընտանիքի սեբաստացիները»:

Սովորողները ներկայացնում  են իրենց ընտանիքի սեբաստացիներին` սովորող, աշխատող` հին և նոր; հարցազրույցներ վերցնում, ֆիլմեր պատրաստում:

Անհատական նախագիծ: 
Նախագիծը ես եմ անում: Կրթահամալիրի սկզբնավորման օրվանից` ֆոտոպատում: Սովորողների, դասավանդողների, գրադարանի արխիվներից 30  լուսանկարի ընտրություն և հրապարակում, նաև թղթային տարբերակով փոքրիկ ցուցադրություն:

Արդյունքներ
Հոբելյանական խճանկար
Համիկ Թադևոսյան
Մերի Ղազարյան
Ինեսսա Փանոսյան

Գործնական աշխատանք

Տեքստերում գտնել ուղղագրական սխալները և ուղղել:
1. Թավրիզում երեկոն իջնում էր աղոտքի կանչող մոլլաների ձայնին զուգընդաց:Գորշ մշուշն էր պարկում քաղաքի վրա: Որքան թմրեցնող էր մշուշը, այնքան տախտկալի էր ձայնը, որով Մուհամմեդի զավակներին հրավիրում էր ալլահի տունը, որ, ճակատները հագած գետնին, խնդրեին հանդերցյալ կյանքում դրախտի վայելքներ ու լուսեղեն փերիներ:

2. Երփեմն, երբ ընկնում էր խառնիճաղանճ մտքերի լաբիրինթոսը, և հոգին փոթորկվում էր մրկածուփ օվկիանոսի պես, հիշում էր այն աղքատիկ շրջանը, ուր իր հոգին անդորություն էր գտել, և նրա առջև հառնում էր մի դեմք` խոնար, բայց առժանապատիվ: Կրցքից արձակելով զղջման հառաչանք՝ խորհում էր, որ իր ապորինի զգացումներով ոտնահարում էր մի ամբասիր աղջկա անուն:

3. Հեռվից խաղալով ու խայտալով վազում էր սպիտակ ձին, փրփռացնում էր բաշը, և ձին լայն կրցքով ճեղկում էր  լեռնային օդի ալիքները: Արևը ոսկեվորել էր ձիու մառմար ճակատը, արծաթաձույլ ասպանդակները և պողպատյա պախուրձը: Թվում էր` գոռշ ամպերի պատվանդանից պոկվել էր մարմարեոնե մի հեծիալ և սրնթաց արշավում էր որպես չքնաղ տեսիլք:

4. Տերևախիտ ճյուղերի մեջ լսվեց թռչյունների զվարթաձայն երգը: Խշշացին արծաթազոծ փշատենու երկար վարսերը, արփեցնող բուրմունք տարածեց թավշյա դեղծը` պճրուհու նազանքով ուղելով մրգերի ծանրության տակ խոնարած ճյուղերը: Արդնացան ծաղիկները` գինարբուքը, սուսամբարը, վարդը:

5. Որպեսզի թուրիմացություն չլիներ, տեղեկանքն ուղղարկեցինք մեկ ուրիշ ճամբար: Եվ կարծես թանձրացող ժամանակի իմաստից խուսափելով բազմաթիվ մատնահետքեր են աներևույթացել նրա շուրջը` դատավճիռ արձակող եռյակի, աքսորավայրերի պետերի, կտանք գործադրող զինվորների և այն մեղկ պաշտոնյաների, որոնց ձեռքերից ձեռք է անցել փաստաթուխթը: Զգացման այդ թռթռոցը իջեցրեց նրան Սիբիրի սարցակալած անտառների վրա և բերեց ծառերի արանքում կցկված փայտաշեն քողտիքի դուռը:

Մխիթարյանները Վահրամ Փափազյանի հուշերում

Առաջին անգամ ոտք դրի դպրոցի գոնդոլի մեջ՝ հանդարտ սահելով լուռ կանալներից դեպի Մուրատյան լիցեյը, որը այնքան նշանակալից և ճակատագրական եղավ ինձ համար: Ամառվա արձակուրդի օրեր էին, և ամբողջ աշակերտությունը իր ուսուցչական կազմով գտնվում էր դպրոցական ամառանոց  Ազոլո գյուղում` Պո և Ադիջե գետերի միացման կետում, գեղածիծաղ դաշտավայրի մեջ:  Մենք անմիջապես ուղևորվեցինք դեպի Ազոլո, և ես ժամանակ իսկ չունեցա քաղաքը կամ դպրոցը տեսնելու:

Հոբելյանական խճանկար

Պատառիկներ 30 տարվա պատմությունից